Phẫu thuật Muller, hay còn gọi là phẫu thuật loại bỏ tĩnh mạch ngoại trú (ambulatory phlebectomy), là một phương pháp ít xâm lấn nhằm loại bỏ các búi giãn tĩnh mạch xuất hiện trên chân. Phương pháp này được phát triển bởi bác sĩ Muller vào thập niên 1950 và đã trở thành một lựa chọn phổ biến trong điều trị suy giãn tĩnh mạch.

Phẫu thuật Muller thường được thực hiện trong môi trường ngoại trú, không cần gây mê toàn thân và cho phép bệnh nhân hồi phục nhanh chóng.

Lịch sử ra đời và phát triển của phẫu thuật Muller

Thủ thuật này lần đầu tiên được giới thiệu bởi bác sĩ da liễu người Thụy Sĩ Robert Muller vào những năm 1950. Ban đầu, phương pháp này được phát triển như một kỹ thuật đơn giản nhằm giải quyết các búi giãn tĩnh mạch nông (varicose veins) một cách hiệu quả và ít xâm lấn. Ý tưởng cốt lõi của Muller là sử dụng các đường rạch siêu nhỏ và dụng cụ chuyên biệt để loại bỏ các đoạn tĩnh mạch giãn mà không gây ảnh hưởng đáng kể đến mô xung quanh. Sáng kiến này đã tạo ra bước tiến lớn trong lĩnh vực điều trị suy giãn tĩnh mạch, mở ra kỷ nguyên của các phương pháp điều trị xâm lấn tối thiểu.

Ban đầu, phẫu thuật Muller chỉ được áp dụng tại một số trung tâm y khoa ở Thụy Sĩ và châu Âu. Tuy nhiên, nhờ tính đơn giản, hiệu quả, và khả năng mang lại kết quả thẩm mỹ cao, phương pháp này nhanh chóng thu hút sự chú ý của các bác sĩ phẫu thuật mạch máu và chuyên gia da liễu trên toàn thế giới. Trong những thập niên tiếp theo, phẫu thuật Muller đã trở thành một trong những phương pháp điều trị phổ biến nhất đối với các búi giãn tĩnh mạch, đặc biệt ở các bệnh nhân không muốn phẫu thuật lớn hoặc gây mê toàn thân.

Sự phổ biến của phẫu thuật Muller còn được thúc đẩy bởi nhu cầu ngày càng cao về các phương pháp điều trị thẩm mỹ, đặc biệt là ở phụ nữ trung niên. Nhiều tổ chức y khoa quốc tế đã công nhận đây là phương pháp tiêu chuẩn trong điều trị các búi giãn tĩnh mạch nông.

Ngày nay, phẫu thuật Muller đã được cải tiến nhờ sự hỗ trợ của các công nghệ hiện đại như siêu âm Doppler để tăng độ chính xác và giảm thiểu biến chứng. Phương pháp này đã chứng minh được giá trị của nó không chỉ trong điều trị bệnh lý mà còn trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống và thẩm mỹ cho bệnh nhân.

Chỉ định và chống chỉ định của phẫu thuật Muller

Chỉ định

• Các búi giãn tĩnh mạch nổi rõ dưới da ở chân hoặc tay, gây mất thẩm mỹ hoặc khó chịu.
• Trường hợp tĩnh mạch giãn không đáp ứng với các phương pháp điều trị bảo tồn như dùng thuốc, mang tất áp lực hoặc thay đổi lối sống.

Chống chỉ định

• Bệnh nhân có tiền sử rối loạn đông máu hoặc bệnh lý huyết khối tĩnh mạch sâu.
• Tĩnh mạch giãn do nguyên nhân thứ phát như khối u hoặc bệnh lý toàn thân.
• Người có tiền sử dị ứng với thuốc gây tê hoặc tiền sự dị ứng nặng nề.
• Người mắc các bệnh mạn tính không kiểm soát được như tiểu đường hoặc suy tim.
• Phụ nữ mang thai.

Phẫu thuật Muller được thực hiện như thế nào?

Phẫu thuật Muller được thực hiện theo các bước sau:

1. Chuẩn bị trước thủ thuật:
   • Bệnh nhân được thăm khám lâm sàng và siêu âm Doppler để xác định chính xác vị trí các búi giãn tĩnh mạch. Những búi giãn này có thể được đánh dấu lại bằng bút màu trên da.
   • Có thể cần phải thử phản ứng thuốc tê nếu có tiền sử dị ứng.
2. Kỹ thuật loại bỏ búi giãn tĩnh mạch:
   • Sát khuẩn vùng phẫu thuật và gây tê cục bộ tại vị trí dự kiến rạch da.
   • Có thể gây tê tumescent dưới da bằng dung dịch Lidocain 0,1% và adrenalin.
   • Một hoặc nhiều đường rạch nhỏ (khoảng 1-2 mm) được tạo ra dọc theo chiều dài của búi giãn tĩnh mạch.
   • Sử dụng một cây móc chuyên dụng, bác sĩ kéo nhẹ nhàng đoạn tĩnh mạch ra ngoài và tiến hành kẹp, cắt bỏ.
   • Quá trình này được thực hiện tuần tự cho đến khi toàn bộ các búi giãn mục tiêu được loại bỏ.
3. Hoàn tất thủ thuật:
   • Các đường rạch nhỏ thường không cần khâu, chỉ cần băng ép để giảm sưng và ngăn chảy máu.
   • Sau thủ thuật, bệnh nhân được hướng dẫn mang tất áp lực để hỗ trợ tuần hoàn máu.

Ưu điểm của phẫu thuật Muller

• Ít xâm lấn: Không cần gây mê toàn thân, thời gian thực hiện ngắn (30-60 phút).
• Thẩm mỹ cao: Không để lại sẹo lớn, các vết rạch nhỏ thường mờ dần theo thời gian.
• Hồi phục nhanh: Bệnh nhân có thể trở lại sinh hoạt bình thường chỉ sau vài ngày.
• Hiệu quả lâu dài: Loại bỏ triệt để búi giãn tĩnh mạch, giảm nguy cơ tái phát.

Nhược điểm và tác dụng không mong muốn

Nhược điểm:

• Chỉ giải quyết được các búi giãn tĩnh mạch nông dưới da mà không thể loại bỏ được các thân tĩnh mạch (như tĩnh mạch hiển lớn, hiển bé …) và các búi giãn nằm quá sâu (ở bệnh nhân có lớp mỡ dày).
• Đòi hỏi kỹ năng ngoại khoa cao từ bác sĩ để đảm bảo hiệu quả thẩm mỹ và tránh biến chứng.

Tác dụng không mong muốn và biến chứng:

• Sưng, bầm tím hoặc đau nhẹ tại vùng phẫu thuật.
• Cảm giác tê hoặc thay đổi cảm giác ở vùng da xung quanh.
• Các biến chứng nhìn chung là hiếm gặp và thường nhẹ, bao gồm: xuất hiện các đám tĩnh mạch mạng nhện tân tạo (matting veins), viêm mạch, tăng sắc tố da, chảy máu sau mổ và tổn thương thần kinh tạm thời hoặc vĩnh viễn.

Các chú ý trong quá trình theo dõi hậu phẫu

• Bệnh nhân cần mang tất áp lực liên tục trong 1-2 tuần để hỗ trợ tuần hoàn máu.
• Tránh các hoạt động nặng hoặc đứng/ngồi quá lâu trong những ngày đầu sau phẫu thuật.
• Theo dõi các dấu hiệu bất thường như sưng to, đau dữ dội, hoặc nhiễm trùng và liên hệ bác sĩ nếu cần.

Kết luận

Phẫu thuật Muller là một phương pháp an toàn, hiệu quả và thẩm mỹ cao cho bệnh nhân mắc suy giãn tĩnh mạch có các búi giãn tĩnh mạch dưới da ở các mức độ. Tuy nhiên, để đảm bảo kết quả tối ưu, bệnh nhân cần được tư vấn và đánh giá kỹ lưỡng trước khi thực hiện thủ thuật. Với ưu điểm hồi phục nhanh và ít biến chứng, phẫu thuật Muller là một trong những lựa chọn điều trị ưa thích của các bác sĩ tĩnh mạch.

Ngày nay, phẫu thuật Muller vẫn được áp dụng rộng rãi ở nhiều trung tâm điều trị tĩnh mạch trên thế giới, có thể được thực hiện đơn độc hoặc (phổ biến hơn) là kết hợp với các phương pháp điều trị khác như phẫu thuật lột tĩnh mạch (stripping), can thiệp laser nội mạch, can thiệp keo sinh học hoặc liệu pháp tiêm xơ để đạt được kết quả tối ưu trên toàn bộ hệ tĩnh mạch bị bệnh.