Tĩnh mạch hiển lớn là gì?

tĩnh mạch hiển lớn là gì

Tĩnh mạch hiển lớn là tĩnh mạch lớn nhất của cơ thể con người. Nó còn có tên cũ là tĩnh mạch hiển dài. Nguyên ủy bắt đầu từ tĩnh mạch bờ trong bàn chân, chạy nông dưới da dọc theo chiều dài chi dưới, cuối cùng đổ vào tĩnh mạch đùi.

Cũng giống như các tĩnh mạch khác của chi dưới, tĩnh mạch hiển lớn có khả năng đưa máu trở về tim chống lại trọng lực của trái đất nhờ có hệ thống bơm cơ và sự hiện diện của các van tĩnh mạch trên dọc đường đi của nó.

Hệ thống tĩnh mạch của cơ thể được chia thành hệ thống nông và hệ thống sâu. Hệ thống nông có thể nhìn thấy được trên bề mặt da của chúng ta nếu thắt ga-rô. Những tĩnh mạch này thường được sử dụng để lấy mẫu máu xét nghiệm máu. Các tĩnh mạch nông chảy vào các tĩnh mạch sâu (có cùng tên với các động mạch mà chúng chạy dọc theo). Những tĩnh mạch sâu này đưa máu về tĩnh mạch chủ dưới rồi về tâm nhĩ phải của tim.

Nguồn gốcTĩnh mạch bờ trong của bàn chân
Nhánh bênTĩnh mạch hiển bé, hiển phụ, bì đùi trước, mũ chậu nông, thượng vị nông, thẹn ngoài nông
Đổ vàoTĩnh mạch đùi

Đường đi của tĩnh mạch hiển lớn

Tĩnh mạch hiển lớn bắt nguồn từ tĩnh mạch mu chân của ngón chân cái, hòa vào cung tĩnh mạch mu bàn chân . Sau đó, tĩnh mạch sẽ chạy về phía trước mắt cá trong (vùng tương đối dễ xác định vị trí tĩnh mạch). Tĩnh mạch đi lên dọc theo mặt trong của cẳng chân và sau đó chạy về phía sau mỏm lồi cầu trong xương đùi . Sau đó nó chạy lên trên đùi và đi ở mặt trong của đùi. Ở đùi, tĩnh mạch hiển lớn đi kèm với các nhánh của dây thần kinh bì đùi trong. Ở đầu gối, ở chân và bàn chân, tĩnh mạch có liên quan chặt chẽ với động mạch hiển (một nhánh của động mạch gối xuống). Càng đi lên trên, tĩnh mạch càng có xu hướng ra trước, chui qua lỗ bầu dục (fosssa ovalis) vào tam giác đùi, tại đây nó uốn cong để nhập vào tĩnh mạch đùi. Vị trí này được gọi là quai tĩnh mạch hiển hay điểm nối hiển đùi (saphenofemoral junction).

giải phẫu tĩnh mạch hiển lớn
Giải phẫu tĩnh mạch hiển lớn và các nhánh bên của nó, nguồn Mayo Clinic

Có rất nhiều van trong tĩnh mạch hiển lớn để đảm bảo máu chảy đúng hướng. Có một lá van che phủ ở điểm nối hiển đùi và ngăn cách hệ thống tĩnh mạch nông với tĩnh mạch sâu được gọi là van tận (Terminal valve). Lá van ngay phía dưới van tận được gọi là van trước tận (Preterminal valve).

Tam giác đùi

Tĩnh mạch hiển lớn là cấu trúc nằm ở giữa tam giác đùi. Bên cạnh nó là một khoảng trống cho phép tĩnh mạch giãn nở để đáp ứng những thời điểm lưu lượng máu trở về tăng lên. Nằm ở phía bên ngoài của tĩnh mạch là động mạch đùi . Cấu trúc ngoài nhất là dây thần kinh đùi (phân chia sau của nhánh trước của dây thần kinh cột sống L2-L4).

Nhánh bên

Tĩnh mạch hiển lớn nhận các tĩnh mạch nhỏ hơn từ mắt cá chân và bàn chân . Chúng bao gồm tĩnh mạch bờ trong (dòng chảy vào lòng bàn chân), tĩnh mạch hiển nhỏ (nó có nhiều kết nối với tĩnh mạch nhỏ hơn ở vùng cổ và bàn chân). Ở cẳng chân nó nối với tĩnh mạch hiển bé và với các tĩnh mạch sâu thông qua các tĩnh mạch xuyên. Nó cũng nhận các nhánh xuyên nối từ tĩnh mạch khoeo và tĩnh mạch đùi chung. Gần đầu gối nó nhận được hai nhánh phụ lớn là nhánh phụ trước và phụ sau ở cẳng chân. Tại đùi, tĩnh mạch hiển lớn nhận được hai nhánh phụ lớn khác là tĩnh mạch phụ ngoài (chạy phía trước ngoài đùi) và tĩnh mạch phụ trong (chạy phía sau trong vòng ra mặt sau đùi). Ở quanh bẹn có các nhánh bên là tĩnh mạch thượng vị nông, tĩnh mạch mũ chậu nông và tĩnh mạch thẹn ngoài nông.

quai tĩnh mạch hiển lớn
Quai tĩnh mạch hiển lớn

FV: tĩnh mạch đùi; SuSV: van trên hiển; InSV: van dưới hiển; TV: van tận; PTV: van trước tận; GSV: tĩnh mạch hiển lớn; AAGSV: tĩnh mạch hiển phụ trước; Ci: tĩnh mạch mũ chậu nông; Epi: tĩnh mạch thượng vị nông; Pu: tĩnh mạch thẹn.

Bệnh lý thường gặp của tĩnh mạch hiển lớn

Viêm tắc tĩnh mạch – Tình trạng này được đặc trưng bởi sự hình thành huyết khối cùng với tình trạng viêm ở các tĩnh mạch nông và liên quan đến tĩnh mạch hiển lớn trong nhiều trường hợp. Có nhiều yếu tố nguy cơ bao gồm bất động kéo dài, chấn thương, khối u ác tính như ung thư tuyến tụy, v.v. Bệnh nhân thường xuất hiện với vùng ban đỏ mềm nằm ngay phía trên tĩnh mạch nông, tĩnh mạch căng phồng có thể nhìn thấy được ở gần vị trí có huyết khối.

búi giãn tĩnh mạch
Búi giãn tĩnh mạch

Suy giãn tĩnh mạch – Tĩnh mạch hiển lớn là một tĩnh mạch nông. Các tĩnh mạch sâu (tĩnh mạch chày sau, chày trước, tĩnh mạch mác, khoeo, đùi) được ngăn cách với các tĩnh mạch nông bằng một loạt các van. Các van này đảm bảo lưu lượng máu từ hệ thống nông đến hệ thống sâu và ngăn chặn dòng chảy ngược. Sự hoạt động yếu kém của các van này dẫn đến chứng suy giãn tĩnh mạch, là những tĩnh mạch bị ứ đọng, giãn lớn và ngoằn ngoèo, có thể bị đau khi chạm vào, ngoài ra gây nên nhiều triệu chứng khó chịu ở chân như tức nặng, nhanh mỏi chân, phù nề và các vết loét. Các yếu tố nguy cơ thường gặp bao gồm di truyền, mang thai, bệnh tim mãn tính, béo phì và đứng lâu. Theo một số nghiên cứu, tình trạng suy tĩnh mạch hiển lớn chiếm đến 80% các trường hợp suy tĩnh mạch chi dưới.

Đọc thêm: Suy giãn tĩnh mạch chân là gì? Làm cách nào để điều trị?

Phẫu thuật bắc cầu vành sử dụng tĩnh mạch hiển lớn

Ghép bắc cầu động mạch vành (CABG) – Bệnh động mạch vành là kẻ giết người lớn nhất ở thế giới phương Tây. Đó là biến chứng của bệnh tăng huyết áp, tiểu đường và cholesterol cao. Khi một hoặc nhiều nhánh động mạch vành bị hẹp hoặc tắc nghẽn, nó đe dọa sự sống còn của mô cơ tim do thiếu máu và tình trạng này cần được xử trí nhanh chóng. Tĩnh mạch hiển là một lựa chọn “ưa thích” của các bác sĩ phẫu thuật mạch máu để làm phẫu thuật bắc cầu mạch vành. Chúng được tách ra khỏi mô mỡ ở chân và ghép vào mạch vành qua vị trí hẹp tắc để tái lập tuần hoàn máu.

Benhtinhmach.com là trang web cung cấp kiến thức cơ bản và chuyên sâu về các bệnh lý tĩnh mạch cũng như các biện pháp điều trị chúng.
Quay lên trên